بيان آيه 278- 279

شأن نزول:

1- از امام محمد باقر (ع) نقل شده كه وليد بن مغيره در زمان جاهليت ربا مى‌گرفت و هنوز مقدارى از طايفه ثقيف طلب داشت و خالد بن وليد پس از آنكه اسلام آورد خواست آنها را مطالبه كند آيه فوق نازل گشت.

2- سدى و عكرمه گفته‌اند: اين آيه در مورد عباس و خالد بن وليد نازل گشت چون آنان با هم شريك بوده و در زمان جاهليت مبلغى بابت ربا از طايفه ثقيف طلبكار بودند و وقتى اسلام آمد آن دو اموال زيادى از راه ربا بدست آورده بودند سپس اين آيه فرود آمد و رسول اكرم 6 فرمود هر ربايى كه در جاهليت بوده است در اسلام، لغو شد و اول ربايى كه آن را لغو مى‌كنم رباى عباس بن عبد المطلب است و اولين خونى كه آن را لغو مى‌كنم خون ربيعة بن حارث بن عبد المطلب است كه در بنى ليث شير خورده و قبيله هذيل او را به قتل رسانيده بود.

3- مقاتل مى‌گويد اين آيه درباره چهار برادر از ثقيف بنام مسعود، عبدياليل، حبيب و ربيعه كه از فرزندان ابو عمر بودند نازل شده است، آنان قرضهايى به بنى مغيره مى‌دادند و ربا مى‌گرفتند و وقتى كه رسول اكرم 6 به پيغمبرى مبعوث گشت و به طائف رفته و با ثقيف مصالحه كرد اين چهار برادر اسلام آوردند و سپس رباى خود را از بنى مغيره مطالبه كردند (و چون آنها از دادن خوددارى كردند نزاع كرده) نزد نماينده رسول اكرم 6 بنام «عتاب بن آسيه» در مكه آمده او نيز جريان را به پيغمبر اسلام 6 نوشت سپس اين آيه نازل گشت و بدينوسيله آنان را از گرفتن ربا ممنوع نمود.

تفسير:

پس از آنكه خداوند حكم باقيمانده از ربا را بيان كرد فرمود:(يا أَيُّهَا الَّذِينَ‌)