شأن نزول:

سعيد بن جبير از ابن عبّاس روايت كرده كه روزى پيغمبر 6 از كوه صفا بالا رفت و فرمود يا صباحاه، پس قريش بآن حضرت روى آورده و گفتند تو را چه ميشود، فرمود اگر بشما خبر دهم كه دشمنى صبح و يا شام بشما حمله ميكند آيا مرا تصديق ميكنيد،؟ گفتند آرى، فرمود، بدانيد كه من شما را از عذاب سختى كه در پيش داريد ميترسانم، پس ابو لهب لعنه اللَّه گفت تبا لك، هلاكت باد بر تو براى اينكه تمام ما را فرا خواندى، پس خداوند اين سوره را نازل فرمود، بخارى هم در صحيح خود همين شأن نزول را نقل نموده است.

تفسير:

((تَبَّتْ يَدا أَبِي لَهَبٍ وَ تَبَّ)) مقاتل گويد: زيانكار باد هر دو دست ابو لهب و زيانكار است او، و البتّه فرمود زيانكار است هر دو دست او براى اينكه بيشتر كارها بدست انجام ميگيرد، و مقصود زيانكارى او و زيان خود اوست كه در آتش دوزخ خواهد بود.

و بعضى گفته‌اند كه دست در اينجا صله است مثل قول ايشان:

يد الدهر و يد السنه گويد (و ايدى الزريا بالذخائر مولع) و دستهاى مصائب و پيش آمدهاى ناگوار دلباخته و مشتاق ذخيره‌ها و اندوخته است).

و بعضى گفته‌اند: يعنى دستانش از هر خير و ثوابى خاليست، و (صفر اليد) است، و فراء گويد: اوّل نفرين و دعاء بد و دوّم خبر است مثل اينكه گفته است خدا هلاك كند او را و حقّا نابود شده است.

و در قرائت عبد اللَّه و ابى است (و قد تب).