كدورت بچيزى كه او را اذيّت و مغموم نمايد.

((فَما يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ)) حسن و عكرمه و ابو مسلم گويند: يعنى اى انسان چه چيزى موجب تكذيب تو شد بعد از اين حجّتها و دليلها بدين كه آن پاداش و حساب است، و مقصود اينكه چى تو را بر آن داشت كه انديشه در چهره‌ات و جوانيت و پيريت نكنى پس عبرت بگيرى و بگويى قطعا آنكه اين كارها را نموده قادر و تواناست بر اينكه مرا بر انگيزد و محاسبه كند و بعلم پاداشم دهد، پس قول خدا،( فَما يُكَذِّبُكَ‌)، معنايش ميباشد چيست آنچه تو را قرار داد كه تكذيب كنى.

مجاهد و قتاده گويند: كه اين خطاب بپيغمبر 6 است يعنى پس كيست كه تو را بعد از اين حجّتها تكذيب بدين كه اسلام است كند يعنى چيزى نيست كه موجب تكذيب تو شود.

((أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحاكِمِينَ)) اين تقرير براى انسانست بر اعتراف و اقرار به اينكه خداى تعالى محكم‌ترين حاكمان است در صنايع و افعالش و اينكه هيچ خلل و نقصانى در چيزى از آنها نيست و هيچ اضطراب و پريشانى در خلقت آنها نيست، پس چگونه اين مخلوقات را واگذارده و آنها را مهمل و معطّل كند و پاداشى بايشان ندهد.

مقاتل گويد: يعنى آيا خدا بهترين داوران نيست تا حكم كند ميان تو اى محمّد و ميان تكذيب كنندگان تو.

قتاده گويد: هر گاه پيغمبر 6 اين سوره را ختم ميكرد ميگفت،

و انا على ذلك من الشاهدين‌

و من بر اين مطلب از شاهدان و گواهان هستم.