كرده و در آن آتش افروختند و مؤمنين را بآتش عذاب كردند و محتمل است كه اخبار از مسلمانانى باشد كه در اخدود بآتش عذاب شدند. و مقصود اين است كه ايشان بسبب سوختن در آتش كشته شدند. خداوند سبحان ايشان را ياد كرده و بر ايشان درود فرستاده بواسطه حسن بصيرت و صبرشان بر دينشان تا بآتش سوختند و تقيّه نكردند بسبب برگشتشان از ايمان.

((النَّارِ ذاتِ الْوَقُودِ)) يعنى اصحاب آتشى كه افروختند آن را براى- سوزانيدن مؤمنان. و قول خدا.( (ذاتِ الْوَقُودِ)) اشاره ببسيارى هيزم اين آتش و بزرگداشت امر و اثر آنست زيرا آتش خالى از گيرانيدن و سوختن نيست.

((إِذْ هُمْ عَلَيْها قُعُودٌ)) ابن عبّاس گويد: يعنى كفّارى كه در اطراف اين آتش نشسته و مؤمنان را شكنجه داده و در آتش مى‌افكندند.

و مقاتل گويد: يعنى ايشان نشسته بودند كنار آتش و مؤمنان را بر كفر دعوت ميكردند.

مجاهد گويد: كافرها نزديك حفره‌ها و گودالهاى پر از آتش بر روى كرسيها نشسته بودند و آن قول خدا( (وَ هُمْ)) يعنى ملك و اصحاب او آن كسانى كه حفره‌ها را كنده بودند.

((عَلى‌ ما يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ)) از عرضه داشتن آنها بر آتش و برگردانيد شان از دينشان‌( (شُهُودٌ)) يعنى حضور و حاضر بودند.

زجاج گويد: خداوند اعلام كرد قصّه و داستان قومى را كه بصيرت، و بينايى ايشان و حقيقت ايمانشان بجايى رسيد كه در راه خدا در آتش سوختند و صبر كردند. ربيع بن انس گويد: چون آنها را در آتش افكندند خداوند مؤمنين را نجات داد به اينكه قبل از آنكه بدنشان را آتش فرا گيرد ارواحشان را