دهد و لكن او تو را در بهترين صورتها و ارزيابى‌ها آفريد تا گرديدى بر صورتى كه تو بر آن هستى كه هيچ حيوانى شبيه تو نيست.

و بعضى گفته‌اند: در هر صورتى كه خواهد از مرد و يا زن (نر و يا ماده) چاق و يا لاغر خوشگل و يا زشت دراز يا كوتاه‌( (كَلَّا)) يعنى آن طور كه شما خيال كرديد نيست كه بعثى و حسابى نباشد. و اينجا جاى انكار بعث و انگيزش نيست با روشنى و آشكارى امر در آن و قيام دليل بر آن.

((بَلْ تُكَذِّبُونَ)) مجاهد و قتاده گويند بلكه‌اى گروه كفّار شما تكذيب مى‌كنيد( (بِالدِّينِ)) روز پاداشى كه آن جزاء و كيفر است بر انكار شما بعث و نشورا. جبائى گويد: شما تكذيب ميكنيد دينى را كه محمّد 6 براى شما آورده و آن اسلام است.

((وَ إِنَّ عَلَيْكُمْ لَحافِظِينَ)) و البتّه نگهبانانى هستند از فرشتگان كه آنچه شما عمل كنيد از طاعات و معصيتها حفظ ميكنند براى شما. آن گاه خداوند فرشتگان حافظ را توصيف نموده و فرمود:

((كِراماً)) فرشتگانى كه بر پروردگارشان بزرگوارانند( (كاتِبِينَ)) نويسندگانى كه اعمال فرزندان آدم را مينويسند.

((يَعْلَمُونَ ما تَفْعَلُونَ)) ميدانند آنچه ميكنيد از خوبيها و بديها. پس براى شما آن را مينويسند كه چيزى از آنها بر شما مخفى نماند. و بعضى گفته‌اند كه فرشتگان ميدانند آنچه بنده ميكند يا باضطرار و يا باستدلال و بعضى گفته‌اند ميدانند آنچه در ظاهر ميكند غير باطن. و در اين آيه دلالت است كه افعال بنده حادث از طرف خود آنهاست و خود ايشان هم حادث هستند غير خداى تعالى و گر نه قول خدا (تفعلون) صحيح نبود.