احسان حق باو توبه و رجوع بحقّ را تأخير مياندازد.

((الَّذِي خَلَقَكَ)) آن خدايى كه تو را از نطفه‌اى ايجاد كرد و حال آنكه تو چيزى نبودى‌( (فَسَوَّاكَ)) پس تو را انسانى مستوى القامه گردانيد كه بشنوى و ببينى‌( (فَعَدَلَكَ)) يعنى تو را معتدل قرار داد.

مقاتل گويد: يعنى خلقت تو را معتدل در دو چشم و دو گوش و دو دست و دو پا نمود. مقصود اينكه ميان آنچه براى تو از اعضايى كه براى انسانى آفريده و بعضى از آنها دو تايى است عدالت و برابرى قرار داد. دستى را بر دستى ديگر و پايى را بر پايى ديگر بلندتر نكرد و فزونى نداد.

((فِي أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ)) مجاهد گويد: يعنى در هر كدام شباهتى از پدر يا مادر يا عمو و دايى قرار داد از حضرت رضا 7 از پدران معصومش از پيامبر 6 روايت شده كه آن حضرت بمردى فرمود فرزند براى تو نيست. گفت اى رسول خدا چه اندازه آرزو دارم كه برايم فرزندى باشد يا پسر و يا دختر حضرت فرمود: ميخواهى فرزندت شبيه كه باشد. عرض كرد شبيه مادر و يا پدر. فرمود چنين نگو زيرا كه نطفه چون در رحم قرار گرفت خداوند هر نسبتى كه ميان او و آدم است حاضر فرمايد آيا نخوانده‌اى اين آيه را( (فِي أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ)) در هر صورتى كه خواهد تو را بآنصورت ايجاد كند يعنى در ما بين تو و حضرت آدم 7.

عكرمه و ابى صالح گويند: در هر صورتى كه خواهد از صورت خلق خود تو را تركيب و ايجاد كند اگر خواست در صورت انسان و اگر خواست در صورت الاغ و خر و اگر خواست در صورت ميمون.

حضرت صادق 7 فرمود: اگر خواهد تو را بر غير اين صورت ايجاد نمايد. يعنى خداوند سبحان قادر است كه تو را هر گونه خواهد قرار