پس آنها را سرنگون و وارونه افكندم. و امّا امانت اينكه من امر بچيزى نشدم كه آن را بغير از اهلش و صاحبش بدهم و بگويم.

سپس خداوند سبحان جماعت كفّار را مخاطب ساخته و فرمود:( (وَ ما صاحِبُكُمْ)) نيست صاحب شما كه شما را دعوت بخدا و اخلاص طاعت و عبادت او نموده‌( (بِمَجْنُونٍ)) ديوانه. و مجنون آنست كه بر عقلش پرده‌اى باشد كه درك و احساس امور را بر آنچه هست نكند. براى آفتى كه او را فرو گرفته و براى فرو گرفتن آفت است كه از شخص خواب ممتاز و مشخّص است. براى اينكه خواب آفت نيست. و اين نيز جواب قسم است خداوند سوگند ياد كرده كه قرآن را جبرئيل بآن حضرت نازل كرد و البتّه حضرت محمّد 6. آن طور كه اهل مكّه باو نسبت جنون ميدهند نيست.

((وَ لَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ)) قتاده و مجاهد و حسن گويند: يعنى محمّد 6 جبرئيل 7 را ديد بر صورتى كه خداى تعالى او را به آن آفريده در جايى كه خورشيد طلوع ميكند و آن افق اعلى از طرف مشرق است‌( (وَ ما هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ)) ابن عبّاس و سعيد بن جبير و ابراهيم و ضحّاك گويند: يعنى بروحى خداى تعالى و آنچه او را از اخبار غيبى خبر ميدهد متّهم نيست. زيرا احوال او ناطق و گوياى بصداقت و امانت اوست.

و كسى كه آن را با ضاد (ضنين) خوانده. مقصود و معنايش اينست كه او در رسانيدن آنچه از خدا باو اعلام شده بخيل نيست چنانچه خداوند او را تعليم نمود.

((وَ ما هُوَ بِقَوْلِ شَيْطانٍ رَجِيمٍ)) و آن قول شيطان بگفته حسن كه خدا او را رجم بلعنت و نفرين كرده نيست و بنا بر گفته بعضى ديگر آن قول شيطانى كه به سبب تير شهاب از آسمان رانده شده است نيست. و مقصود اينست كه قرآن‌