ناخر و نخر استخوان پوسيده و ميپوسد پس او پوسيده است.

((قالُوا تِلْكَ إِذاً كَرَّةٌ خاسِرَةٌ)) يعنى كفّار ميگويند اين برگشت حتمى بعد از مرگ برگشت زيانست. و معنايش اينست كه اهل آن زيانكارند براى ايشان از نعمتهاى دنيا منتقل شدند بعذاب آتش. و خاسر آنست كه- سرمايه‌اش از بين رفته باشد. و بدرستى كه گفتند( (كَرَّةٌ خاسِرَةٌ)) بر معناى اينكه چيزى از آن بدست نيايد مثل خسران و زيانى كه فائده‌اى از آن حاصل نشود. پس مثل اينكه ايشان گفته‌اند: آن مانند زيان رفتن سرمايه است كه تجارتى با آن نشود پس همچنين باين بر گشت زندگى نخواهد آمد.

و بعضى گفته‌اند: يعنى اگر اين مطلب همانطور است كه محمّد 6 ميگويد كه من مبعوث ميكنم و عذاب مينمايم. پس اين برگشت براى ما زيان آور است. سپس خداوند سبحان اعلام فرمود كه بعث بر من سهل و آسان است پس گفت‌( (فَإِنَّما هِيَ)) يعنى نفخه دوّم‌( (زَجْرَةٌ واحِدَةٌ)) يعنى يك صيحه از اسرافيل است كه ميشنوند مردگانى كه در دل خاك و زمين هستند پس زنده ميشوند. و آن گفته خداوند است.

((فَإِذا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ)) حسن و قتاده و مجاهد و غير ايشان گويند: و آن روى و پشت زمين است. و بعضى گفته‌اند: زمين را ساهره گفته‌اند براى اينست كه همواره در شب و روز مشغول در رويانيدنست. و براى همين گفته شده بهترين مال چشمه آبست در زمين سست و نرم (حاصل خيز) كه وقتى خوابيدى بيدار شوى در سحر آن و وقتى از آن غيبت و مسافرت نمودى گواهى دهد (كه تو بآن رسيدى) سپس اسم شد براى هر زمينى.

و بعضى گفته‌اند: مقصود از اين زمين عرصه و زمين قيامت است براى‌