ربطته ريسمان بسته را كشيد و انشطته حللته يعنى آن را باز نمود (4) و نيز ابن عبّاس گويد: مقصود از آن جانهاى مؤمنين است كه در موقع مردن براى بيرون آمدن كشيده ميشود. و اين براى اين است كه هيچ مؤمنى نيست كه وقتى مرگش ميرسد بهشت را باو نشان داده ميشود پيش از آنكه بميرد. پس ميبيند جاى خود را در آن و مى‌بيند همسران بهشتى خود حورالعين را پس جانش آماده ميشود و خوشحال ميشود كه بيرون آيد.

(5) قتاده و اخفش و جبائى گويند: آنها ستارگانى هستند كه از افقى به افق ديگر ميروند. گفته ميشود حمّار ناشط يعنى الاغ تند رو.

((وَ السَّابِحاتِ سَبْحاً)) در آن نيز قول‌هايى است (اوّل) على عليه- السّلام و كلبى گويد: آنها فرشتگانى هستند كه ارواح مؤمنين را قبض ميكنند و آنها را بملاطفت بيرون ميآورند آن گاه آنها را ميخوانند تا استراحت كنند مثل آنكه با وسيله‌اى كه بسوى او انداخته شده در آب شنا ميكند. (دوّم) مجاهد و ابى صالح گويند: آنها فرشتگانى هستند كه بسرعت از آسمان نازل ميشوند، و اين چنانست كه گفته ميشود باسب (الجواد السابح) يعنى اسب شناوريست وقتى كه در دويدن سرعت ميكند و تند ميرود (سوّم) قتاده و جبائى گويند آنها ستارگانى هستند كه در فلك و مدار خود شنا ميكنند. ابو مسلم گويد: آنها سواران مجاهدند كه در دويدن شدّت ميكنند مثل قول خدا( (وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً)) عطاء گويد: آنها كشتى‌هايى هستند كه در آب شنا ميكنند( (فَالسَّابِقاتِ سَبْقاً)) در آن نيز قولهائيست (اوّل) مجاهد گويد: آنها فرشتگانى هستند كه براى اينكه از فرزند آدم سبقت و پيشى گرفتند به خير و ايمان و عمل صالح و ايمان و بعضى گفته‌اند: فرشتگانى كه در رسانيدن وحى به پيامبران، از