نمود و امساك از بخل است.

شاهد اين بيت كلمه ضنين است كه از بخل و امساك است.

و اعراض كرد خنساء پس ستم كرد ما را بسبب دورى و اعراضش و حال آنكه آنها از يادگارهاى قبل از تو و بزرگان بوده‌اند.

شاهد اين بيت و هنّ من الاخلاف است.

شاعر گويد:

آيا در راه خدا تغيير نميدهى رفقاء مرا و حال آنكه صورتت از آنچه در شيشه است زردتر است پس بنا بر اين جايز است كه شيشه از نقره باشد يعنى در صفا و سفيدى نقره باشد و جايز است فرض شود حذف مضاف را يعنى از صفاء فضّه و قوارير دوّم بدل از قوارير اوّل و تكرار نيست.

ابن عبّاس گويد: كه شيشه و آبگينه هر زمين از خاك آن زمين است و زمين بهشت نقره است و براى همين آبگينه آن مانند نقره و از آنست.

((قَدَّرُوها تَقْدِيراً)) يعنى اندازه گرفتن كاسه را بر اندازه خواست، و ميل آنها نه كم و نه زياد از رأى آنها و ضمير در (قدّروها) راجع به ساقيان و خدمتگزارانيست كه سقايت ميكنند زيرا آنها اندازه ميگيرند آن گاه سقايت ميكنند ربيع و قرظى گفته‌اند: اندازه ميگيرند بقدر پر شدن كف دستها يعنى ليوانها و يا قدحها. باندازه ميل و اشتهاء آنهاست بزرگ نيست و سنگينى بر كف دست از برداشت آن نميكند.

و بعضى گفته‌اند: پيش از آمدنشان در دل خودشان اندازه آن‌