كتاب خود را و شتاب هم نكن. پس مسلّم اينست آن كسى كه او بينا بر نفس خود است وقتى كه گناهان خود را ديد و ناراحت شد و شتاب كرد (و گفت‌( ما لِهذَا الْكِتابِ‌) ...) پس باو از باب توبيخ و سرزنش گفته ميشود عجله و شتاب مكن و آرام باش تا بر تو حجّتى معلوم شود پس ما آن را براى تو جمع ميكنيم و چون جمع كرديم پيروى نما آنچه جمع نموديم به پذيرفتن حكمتهاى آن و تسليم بودن آثارى كه در آنست زيرا كه ممكن نيست آن را انكار كنى.

((ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنا بَيانَهُ)) سپس بيان قرآن بعهده ماست اگر انكار نمايى.

حسن گفته يعنى بر ماست بيان و تحقيق آنچه كه خبرت داديم كه در آخرت ما آن را مينمائيم قتاده گفته يعنى كه ما وقتى آن را حفظ كردى براى تو بيان ميكنيم و گفته شده: يعنى سپس بعهده ماست كه آن را براى تو حفظ نمائيم تا بسبب تلاوت تو بر مردم بيان كنى آن را بر ايشان.

زجاج گويد: يعنى بعهده ماست كه قرآن را بزبان عربى نازل كنيم كه در آنست بيانى براى مردم. و در اين دلالت است كه در قرآن معمّا و لغز نيست و دليل بر جواز تأخير بيان از وقت حاجت هم نيست و البتّه دلالت بر جواز تأخير بيان از وقت خطاب ميكند.

((كَلَّا)) يعنى تدبّر و انديشه در باره قرآن و آنچه در آنست از بيان نميكنند( (بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ)) يعنى دنيا را بر عقبى و آخرت اختيار كرده براى دنيا كار ميكنند ولى از روى نادانى و بدى اختيارشان قدمى براى آخرت بر نميدارند.

آن گاه خداى سبحان بيان نمود حال مردم را در آخرت پس گفت‌( (وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ)) يعنى در روز قيامت‌( (ناضِرَةٌ)) ابن عبّاس و حسن گفته‌اند: يعنى‌