نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 98
ابن عبّاس (حبر و مفسر است) گويد: مقصود در
آيه( (إِنِ اسْتَطَعْتُمْ)) اين است كه اگر قدرت
داريد كه بدانيد در آسمانها و زمين چيست پس بدانيد، و اينكه اين براى شما امكان
ندارد( (لا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطانٍ)) يعنى
نميدانيد آن را مگر بوسيله حجّت خدا و بيان او.
زجاج گويد:( لا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطانٍ)، يعنى وقتى كه مشاهده كرديد حجّت خدا و سلطنت او را كه دلالت بر
توحيد و يكتايى او ميكند.
((فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ))
يعنى: بكدام يك از نعمتهاى او تكذيب مى كنيد آيا باخبار او از حيرانى و سرگردانى
خودتان كه چارهاى براى آن كنيد بعمل كردن بطاعات او و دورى از معصيت او يا بخبر
دادن او از عجز شما كه شما نميتوانيد بيرون رويد مگر به حجّتى و دليلى تا آماده
كنيد آن را براى آن روز.
((يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ))
ميفرستد براى شما شعلهاى از آتش و آن شعله سبزيست كه از آتش جدا ميشود.
((وَ نُحاسٌ)) مجاهد و ابن عباس و سفيان و
قتاده گويند: و آن مس گداخته و آب شده براى عذابست.
سعيد بن جبير و ابن عباس در روايت ديگرى گويند: آن دود است.
ابن مسعود و ضحاك گويند: آن چرك و خونست كه از دوزخيان بيرون مى آيد،
و معنا اينست كه شما بيرون نميرويد و اگر ممكن بود كه نفوذ نمائيد و قدرت بر آن
داشتيد هر آينه بر شما عذابى از آتش سوزنده ارسال نميشد.
و برخى گفتهاند: معنايش اينست كه روز قيامت اين مطلب گفته ميشود:
((يُرْسَلُ عَلَيْكُما)) يعنى ميفرستد بر كسى كه از
شما مشرك شود و در خبر آمده- احاطه بر مخلوقات بسبب فرشتگان و بزبانهاى از آتش
سپس فرياد ميكنند اى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 98