آن انسان تميز داده ميشود از حيوانات.

ابن كيسان گويد: مقصود از( (خَلَقَ الْإِنْسانَ)) حضرت محمّد 6 است، تعليم داد باو علم آنچه بوده و علم آنچه خواهد شد.

((الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ)) ابن عبّاس و قتاده گويند: يعنى جارى و- متحرّك و سير ميكنند از روى نظم و منازلى را طى مينمايند كه از آنها تجاوز نميكنند و آن دو (مهر و ماه) دلالت بر عددها و سالها و اوقات مينمايد پس (يجريان) را پنهان و از ظاهر كلام حذف نموده براى دلالت كلام بر آن و تحقيق معنايش اينست كه آنها بيك نسق و نظم معيّن و حساب متفق دائما در جريان و حركتند كه تفاوتى و اختلافى در آن واقع نميشود، پس خورشيد قطع ميكند برجهاى فلك را در سيصد و شصت و پنج روز (365) و اندى، و ماه در بيست و هشت روز پس براى هميشه بر اين صورت سير ميكنند و خداوند سبحان مهر و ماه را اختصاص بذكر داد براى آنچه كه در آنست از منافع فراوان- براى مردم از نور و روشنايى و شناختن شب و روز و رسيدن ميوه‌جات و منافع ديگر پس ذكر آنها براى بيان نعمت وجود آنهاست بر خلق خدا و تمام آفريده‌ها.

((وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ)) ابن عبّاس و سعيد بن جبير و سفيان ثورى گويند: مقصود از نجم گياه‌هاى زمين است كه ساقه ندارد. و از شجر آن چيزهايى است كه برايش ساقه و در زمستان ميماند (چون درختان).

مجاهد و قتاده گويند: اراده نموده بنجم نجم آسمان و آن مفرد است، و مقصود تمام نجوم و ستارگانست، و شجر سجده ميكند براى خدا صبح و شام بر حدوث و طلوعشان، چنانچه در جاى ديگر فرمود: (و الشجر و الدوابّ) و- اهل تحقيق گفته‌اند: كه مقصود از سجود آنها چيزهايى است در آنها، از