نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 51
و معناى لمح ديدن بعجله و شتاب است و آن بهم
خوردن چشم است، و مقصود اينست، هر گاه ما اراده كرديم كه قيامت برپا شود آماده
كنيم انسان و تمام آفريده و مخلوق خود را بقدر يك چشم بر هم زدن در سرعت.
جبائى گويد: يعنى و نيست امر ما هر گاه اراده كنيم كه چيزى باشد مگر
يك مرتبه ديگر در آن نيازى بامر و فرمان دوّم نيست البتّه(نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ) ما باو مىگوييم باش، پس
ميباشد مثل يك چشم بر هم زدن در سرعت بدون هيچ كندى و تأخير.
((وَ لَقَدْ أَهْلَكْنا أَشْياعَكُمْ))
حسن گويد: يعنى و جدّا هلاك كرديم ما، همانند شما و امثال شما را در كفر از امتهاى
گذشته و آنها را اشياع و پيروان- ايشان ناميد چون كه موافقت كردند با ايشان در كفر
و دروغ پنداشتن پيامبران( (فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ)) پس آيا يك مذكّر و متنبّهى هست كه موجب شود او را اين موعظه و اندرز
كه منزجر و منتهى شود از مثل آنچه گذشتگان مرتكب شدند از اعمال كفّار تا بسر آنها
نيايد آنچه بر سر آنان آمد از هلاكت و نابودى.
((وَ كُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ))
جبائى گويد: يعنى هر كارى را كه كردند در كتب و پروندهاى كه فرشتگان نگهبانان
نوشتهاند خواهد بود، و اين اشاره است به اينكه هيچ كارى مغفول و مستور از آنها
نيست.
و بعضى گويند: يعنى تمام اعمال آنها در كتاب محفوظ بر ايشان نوشته
ميشود براى آنكه آن از بزرگترين عبرتها و اعتبار نامههاست در علم بمخلوقات پيش از
آنكه بوده باشد، بر تفصيل اعمالشان.
((وَ كُلُّ صَغِيرٍ وَ كَبِيرٍ مُسْتَطَرٌ))
ابن عبّاس و مجاهد و قتاده و ضحاك گويند:
يعنى و آنچه كه مقدم داشتند از اعمالشان از كوچك و بزرگ نوشته ميشود
بر ايشان
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 51