بود، و بعضى گويند: مقصود تمام مجالس ذكر و دعاست.

((فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ)) جا دهيد يا جا باز كنيد خدا شما را جا ميدهد پس توسعه دهيد خداوند وسيع و گشاده ميكند مجالس شما را در بهشت.

((وَ إِذا قِيلَ انْشُزُوا)) و وقتى گفته ميشود بالا رويد و برخيزيد و به برادران خودتان جا دهيد( (فَانْشُزُوا)) يعنى اين كار را بكنيد.

مجاهد گويد: يعنى وقتى گفته ميشود شما برخيزيد براى نماز و جهاد، پس حركت كنيد و بلند شويد و كوتاهى نكنيد.

و بعضى گويند: يعنى و وقتى بشما گفته ميشود بالا رويد در مجلس و جا باز كنيد براى آنان كه بعد داخل ميشوند پس برويد بالا زيرا كه رسول خدا 6 نزديك نميشود و بالا نميرود مگر باذن خدا و امر او.

عكرمه و ضحاك گفته‌اند: يعنى و هر گاه مؤذّن نداى نماز ميدهد پس فورا برخيزيد زيرا چند نفر از مردان بودند كه سنگينى و كاهلى ميكردند از نماز.

و بعضى گويند: اين آيه نازل شده و درباره قومى كه زياد پيش پيغمبر 6 توقّف و درنگ ميكردند، پس هر يك دوست داشت كه او آخرين نفر باشد كه از خدمت پيامبر 6 بيرون رود، پس خداوند فرمان داد ايشان را كه بلند شوند و بيرون روند.

((يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ)) ابن عبّاس گويد: خداوند بلند نموده كسانى را كه با ايشان علم داده از مؤمنين بر كسانى كه علمشان نداده درجه‌ها و مرتبه‌هايى.

و بعضى گويند: يعنى تا آنكه بلند كند خدا كسانى از شما را كه ايمان آورده‌اند.

بطاعتشان رسول خدا را درجه‌اى و كسانى را كه علم و دانش داده بفضل علمشان‌