نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 247
الرهبانيّه: اصل آن از رهبه است كه بمعناى
خوف و بيم است مگر آنكه آن عبادتى است كه اختصاص بنصارى دارد براى سخن و كلام
پيامبر اسلام 6 كه فرمود: لا رهبانية فى الاسلام، در اسلام
رهبانيت نيست.
الابتداع: اوّل كار است كه اقتداء و پيروى در آن بر مثالى نشده، و از
آنست بدعت زيرا كه آن ايجاد كاريست بر خلاف سنّت.
الكفل: حظ و نصيب است و از آنست نصيب و حظى كه سوار بر آن مينشيند و
آن گليم و مانند آنست كه بر گرده و پشت شتر ميگذارند هر گاه بخواهند كه در آن
بخوابند تا از سقوط و افتادن محفوظ بمانند، پس در آن حظى از مصونيت از افتاد نست.
اعراب:
و رهبانيت منصوب بفعل مضمر است كه قول او ابتدعوها آن را تفسير ميكند
و تقدير آن و ابتدعوا رهبانية ابتدعوها) است، و قول او(
(ما كَتَبْناها عَلَيْهِمْ)) در محل نصب است براى آنكه
صفت براى رهبانية ميباشد.
((ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللَّهِ))
منصوب است براى آنكه آن بدل از هاء (فى كتبناها) است و تقدير آن كتبناها عليهم
ابتغاء رضوان اللَّه، يعنى پيروى كردن اوامر او و حال آنكه براى ايشان رهبانيّت را
ننوشتيم و (لا) در( (لِئَلَّا يَعْلَمَ)) زايد (و ان) در( (أَلَّا يَقْدِرُونَ)) مخفّفه از مثقله و اسم آن محذوف
است، و تقديرش، انهم لا يقدرون و (لا) در اينجا دلالت بر اضمار در انّ با تخفيف
ان.
تفسير آيات:
آن گاه خداوند سبحان عطف بما تقدّم نمود از ذكر پيامبران بحكايت حضرت
ابراهيم و نوح 8 و فرمود:
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 24 صفحه : 247