و راندن آنهاست شياطين را و مشركين قسم ميخورند بآنها پس خداوند سبحان فرمود: پس من قسم بآن نميخورم.

ابن عباس گويد: يعنى سوگند نميخورم بنزول قرآن پس براستى آن بطور قطع تدريجا نازل شده است.

((وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ)) زجاج و فراء گويند و اين دلالت ميكند بر- اينكه مقصود از مواقع النجوم نزول قرآن است و ضمير در «انّه» عود بقسم ميكند، و دلالت ميكند بر آن قول او (اقسم) و معنى چنين است: قسم بمواقع النجوم هر آينه قسم بزرگيست اگر بدانيد، پس بين صفت و موصوف جمله‌اى فاصله شد آن گاه ياد نمود چيزى را كه براى او قسم خورده و گفت:

((إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ)) يعنى براستى آنچه را كه ما بر تو تلاوت كرديم هر آينه قرآن كريم است، يعنى عام المنافع و داراى خير فراوان كه به سبب تلاوت آن و عمل بمندرجات آن به پاداش و اجر بزرگى خواهند رسيد.

مقاتل گويد: كريم است نزد خداى تعالى خداوند آن را عزيز و بزرگداشته براى آنكه آن كلام خدا است.

و بعضى گويند: كريم است براى آنكه آن سخن پروردگار عزيز و براى آنكه مصون از تغيير و تبديل و براى آنكه معجزه (باقيه پيامبر 6 است) و براى آنكه مشتمل بر احكام و مواعظ است و هر بزرگ شريف و عزيزى پس او كريم است.

((فِي كِتابٍ مَكْنُونٍ)) ابن عباس گويد: يعنى مستور و پوشيده از خلق اوست نزد خدا و آن لوح محفوظ است كه خدا در آن قرآن را ثابت نگهداشته است.

مجاهد گويد: آن همين مصحف و قرآنيست كه در دست ما ميباشد.

((لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ)) ابن عباس گويد: معناى آن در قول اوّل (كه‌