و از زندگى بيرون رفتيم و خاك شديم، زنده و مبعوث خواهيم شد.

((أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ)) يعنى آيا پدران ما هم كه قبل از ما مردند انگيخته شده و محشور ميگردند راستى اين خيلى دور است، و كسى كه (أو آباؤنا) بفتح واو خوانده پس الف استفهام را بر (واو) عطف داخل كرده است‌( (قُلْ)) اى محمد بگو( (إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ)) براستى كسانى كه از پدران شما و غير آنان جلوتر بودند و آن كسانى كه از زمان شما متأخرند.

((لَمَجْمُوعُونَ إِلى‌ مِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ)) خداوند ايشان را جمع ميكند و مبعوث مينمايد و محشور ميكند ايشان را تا وقت روز معلوم نزد او و آن روز قيامت است.

((ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ)) سپس راستى شما اى گمراهانى كه از راه حق گمراه شديد و از هدايت گذشتيد( (الْمُكَذِّبُونَ)) يعنى اى تكذيب كنندگان يكتايى و وحدانيّت خدا و اخلاص عبادت براى او و رسالت پيامبرش.

((لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ فَمالِؤُنَ مِنْهَا الْبُطُونَ)) هر آينه از درختى كه زقوم است خواهيد خورد، پس شكمها را از آن پر خواهيد كرد كه تفسيرش در سوره و الصافات گذشت.

((فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ)) پس بعد از آن آب جوشان مينوشيد و چون شجر هم مؤنّث ميشود و هم مذكّر براى اين فرمود (منها) سپس فرمود (عليه) و همين طور ثمر مؤنث و مذكر ميشود.

((فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ)) و هيم شتريست كه باو بيمارى هيام كه تشنگى سخت است رسيده، پس پيوسته آب ميخورد تا تركيده و ميميرد (از ابن عبّاس و عكرمه و قتاده).

ضحاك و ابن عيينه گويند: آن زمين ريگستانيست كه بآب سير نمى‌شود