و تحمّل مشقّتها.

(وَ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ) از قتاده نقل شده است يعنى: آنها در راه خدا در جهاد روز أحد مى‌جنگيدند[1].

كسانى كه قاتلوا قرائت كرده‌اند معنى آن است آنها كه جهاد كردند چه آنكه شهيد شده باشند يا نه.

(فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمالَهُمْ) يعنى: خداوند اعمال اينان را از بين نخواهد برد، بلكه اعمال اينان را پذيرفته و پاداش آنان را ثواب هميشگى بهشت قرار ميدهد.

(سَيَهْدِيهِمْ) يعنى: خداوند به زودى آنان را براه بهشت و پاداش الهى هدايت خواهد فرمود.

(وَ يُصْلِحُ بالَهُمْ) يعنى: شأن و حال آنان را اصلاح كند، و علّت تكرار كلمه (بالهم) آن است كه منظور از اوّلى آنست كه خداوند احوال آنان را در دين و دنيا اصلاح مى‌كند، و منظور از دوّمى آن است كه خداوند حال آنان را در نعمتهاى آخرت اصلاح مى‌نمايد، پس اوّلى در مورد سبب نعمت و دوّمى در مورد عين نعمت است.

(وَ يُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَها لَهُمْ) بنظر سعيد بن جبير و ابى سعيد خدرى و قتاده و مجاهد و ابن زيد يعنى: خداوند مؤمنان مجاهد را وارد بهشت فرموده بهشت را به آنان معرّفى مى‌كند تا بهنگام ورود به منزلهاى آن آن را بشناسند، بطورى كه هر كس منزل بهشتى خود را آن چنان مى‌شناسد همانگونه كه مؤمنين در دنيا پس از نماز جمعه هر كس روانه منزل خود مى‌شوند.

جبائى گويد: يعنى اوصاف بهشت را خداوند براى آنان بيان نمود تا بسوى‌

[1]- در تفسير ابن عبّاس صفحه 315 آمده است:( يعنى: آنان كه در راه اطاعت فرمان خدا در روز جنگ بدر كشته شدند كه ياران محمّد بودند)