نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 422
(أَهْوى) يعنى:
ساقط گرديد، كه جبرئيل پس از آنكه آن قريهها را از زمين بلند كرد دو باره بر زمين
فرو كوبيد، و خداوند آنان را سنگباران فرمود كه خداوند ميفرمايد:
(فَغَشَّاها ما غَشَّى) بنا بقول قتاده و
ابن زيد يعنى: آن عذابى كه خداوند اراده فرموده بود كه سنگباران باشد بر آن نازل
فرمود.
بعضى هم گفتهاند: اين طرز بيان بخاطر اهمّيت عذابى است كه وارد شده
است، زيرا عبارت( (ما غَشَّى)) با ابهامى كه دارد اين معنى
از آن فهميده ميشود و گويا گفته است عذاب و شكنجهاى بر آنان نازل گشته است كه
برتر از بيان و توضيح ميباشد.
(فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى) از
قتاده نقل شده است يعنى: اى انسان تو در مورد كدامين نعمت پروردگارت كه دلالت بر
وحدانيت او دارد تشكيك ميكنى؟
علت اينكه خداوند پس از بيان نقمتها و عذابهاى خود به يادآورى نعمتها
پرداخته است اينست كه اين عذابها براى ما نعمت ميباشد، زيرا در اين عذابها كه جنبه
تنبيهى دارد يك نوع لطف و عنايت الهى نهفته است كه ما را از كارهاى زشت باز
ميدارد، بدليل آنكه اين عذابها بخاطر كفران نعمت گريبانگير آنان گرديده است.
(هذا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولى)
قتاده ميگويد: (هذا) اشاره است به پيامبر خدا 6.
و منظور از نذر اولى پيامبران قبل از آن حضرت است.
ابى مالك گويد: (هذا) اشاره است به قرآن، و نذر اولى عبارتست از صحف
ابراهيم و موسى.
از جبائى نقل شده است كه (هذا) باين معنى است: اخبارى كه از هلاكت
امتهاى قبل دادهايم براى شما پند و اندرز ميباشد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 422