از زيد بن ثابت نقل شده است منظور از (لمم) گناهانى است كه در دوران جاهليت مرتكب شده‌اند و در اسلام مورد عفو قرار گرفته است بنا بر استثناء منقطع است. از حسن و سدى نقل شده است (لمم) به گناهى گويند كه انسان يك مرتبه مرتكب آن شود و سپس توبه كند و ديگر مرتكب آن نگردد، زجاج نيز اين معنى را انتخاب كرده است، زيرا در معنى «لمم» ميگويد: لمم آنست كه انسان مرتكب گناهى شده، و بر آن اصرار نورزد، و دنباله آيه نيز دليل اين معنى است كه ميفرمايد:

(إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ) ابن عباس گفته است: براى كسى است كه آن گناه را مرتكب شده و توبه كرده است مغفرت الهى گسترش دارد، يعنى رحمت الهى شامل تمامى گناهان ميگردد، و خداوند از نظر رحمت و بخشش گناهكاران دريغ نخواهد داشت‌[1] سخن اينجا تمام ميشود، و سپس خداوند ميفرمايد:

(هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ) يعنى پيش از آفرينش شما خداوند نسبت بشما آگاه است‌(إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ) يعنى: هنگامى كه خداوند پدر شما آدم را از- پهنه زمين آفريد، بلخى گفته است جايز است منظور از آن تمام مخلوقات باشد، يعنى: خداوند شما را از راه غذاهايى كه ميخوريد آفريد، و خدا آن غذاها را در روى زمين آفريده است و عادت بر آن است كه با تركيب بعضى از اين غذاها- چيزهاى ديگرى آفريده شود، كه گويا خداوند انسانها را از اين غذاهاى زمين آفريده است.

(وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ) از حسن نقل شده است يعنى: در آن هنگام كه شما در رحم مادرانتان بوديد خداوند ميدانست كه هر انسانى چه خواهد كرد، و بسوى چه مسيرى رهسپار خواهد گرديد.

بعضى گفته‌اند يعنى خداوند بزرگ از ضعف شما انسانها و تمايلات نفسانيتان‌

[1]- تفسير ابن عباس 332 ميگويد: منظور از وسعت مغفرت الهى آنست كه( خدا گناه كسى را كه از گناه كبيره و صغيره توبه كرده است مى‌آمرزد)