نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 323
و اين باد همانند زنى عقيم است كه فرزند
نميزايد، زيرا اين باد بمنظور هلاكت آنان وزيده بود، آن گاه خداوند اين باد را
توصيف كرده ميفرمايد:
(ما تَذَرُ مِنْ شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ)
يعنى: اين باد بر آنچه كه گذشت چيزى از آن بر جاى نگذاشت.
(إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ)
يعنى: همه چيز را نابود مىساخت، مانند گياهان خشكيده زمين كه سائيده شده باشد،
بعضى هم گفتهاند رميم استخوان پوسيده و سائيده شده است.
(وَ فِي ثَمُودَ) يعنى: در مورد قوم ثمود نيز
نشانهاى است.
(إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا)
چون هنگامى كه شتر مخصوص را پس كردند حضرت صالح به آنان فرمود سه روز از آب بهره
گيريد، آنجا كه ميگويد:
(تَمَتَّعُوا حَتَّى حِينٍ، فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ) يعنى: آنان تكبّر ورزيده با گردنكشى از زير بار فرمان الهى شانه
خالى ميكردند.
(فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ)
ابن عباس گويد: يعنى پس از سه روز مرگ آنان را دريافت، و مقاتل گويد: آن عبارتست
از عذاب، و صاعقه عبارتست از هر عذابى كشنده.
(وَ هُمْ يَنْظُرُونَ) در حالى كه به آن عذاب
مىنگريستند و قدرت بر طرف ساختن آن را نداشتند.
(فَمَا اسْتَطاعُوا مِنْ قِيامٍ)
يعنى: قدرت بپاخاستن نداشتند، يعنى: از اين عذاب كه ديدند ديگر نتوانستند
بپاخيزند.
(وَ ما كانُوا مُنْتَصِرِينَ)
يعنى: كسى عذاب را از آنان بر طرف نميساخت.
بعضى هم گفتهاند يعنى: آنان از كسى نميخواستند كه عذاب الهى را از
آنان دفع نمايد.
(وَ قَوْمَ نُوحٍ) يعنى و نيز قوم را قبلا
هلاك نموديم.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 323