(وَ جاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهِيدٌ) يعنى: در روز موعود هر فرد مكلّفى خواهد آمد در حالى كه فرشته‌اى همراه او است كه او را به سوى حساب سوق مى‌دهد، و فرشته ديگرى كه شاهد اعمال او است و تمام اعمال او را ياد- داشت نموده است، كه ديگر راهى براى فرار و انكار نخواهد داشت.

ضحاك گفته است سائق از فرشتگان خواهد بود، و شاهد از اعضاء و جوارح بدن انسان است كه شهادت بر اعمال آنان مى‌دهد.

(لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ) يعنى: به او گفته مى‌شود كه تو در اشتباه و فراموشى به سر مى‌بردى.

(مِنْ هذا) و در دنيا از اين روز غافل بودى، و غفلت عبارت است از رفتن معنايى از خاطره و ذهن.

(فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ) و ما آن پرده‌اى را كه در دنيا قلب و گوش و چشمت را پوشانيده بود برداشتيم تا اينكه همه چيز برايت روشن شد، حقيقت اشياء تنها در آخرت براى انسان كشف مى‌شود، چون خداوند علوم ضرورى را در انسانها مى‌آفريند، و با داشتن اين علوم است كه پرده از چشم و گوش و دل آنان برداشته مى‌شود، و منظور از اين كشف و بينش عموم مكلّفين است، چه نيكان و چه تبهكاران، چون تمام افراد بشر بطور ضرورى اين آگاهى را خواهند يافت.

(فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ) يعنى: امروز ديگر چشمت تيزبين خواهد بود كه هيچ نوع شك و شبهه‌اى در آن راه نخواهد يافت.

بعضى گفته‌اند يعنى: امروزه دانشت نسبت به حالاتى كه در دنيا داشتى نافذ است، و منظور از بصر در اينجا چشم سر نيست، همانگونه كه مى‌گويند:

فلانى بصيرت به نحو يافته است.

و از ابن عباس روايت شده است كه اين آيه مخصوص كافران است، يعنى: تو امروز آنچه را كه در دنيا ندانستى خوب مى‌دانى.