نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 256
(عَنِ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمالِ
قَعِيدٌ) منظور آن است كه اين دو فرشته در طرف راست او
نشسته و در طرف چپ او نيز نشستهاند، و كلمه قعيد را براى يكى از آن دو آورد با
اينكه منظور هر دو بوده است، و اينجا منظور از قعيد كسى است كه هميشه ملازم و
مراقب او است نه نشسته در مقابل ايستاده.
حسن و مجاهد گويند: فرشته دست راست نويسنده حسنات انسان است، و فرشته
دست چپ نويسنده اعمال زشت انسان.
حسن گويد: فرشتگان كاتب اعمال چهار فرشته هستند كه دو نفر آنان كاتب
اعمال روز و دو نفر كاتب اعمال شب هستند.
(ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ) يعنى: انسان هيچ كلامى را نمىگويد كه آن سخن را از دهانش بيرون
پراند مگر آنكه نزد او حافظى با او حضور دارد يعنى فرشتهاى كه مأمور آن سخنها
است، يا فرشته دست راست و يا فرشته دست چپ كه عمل او را حفظ مىكند و هيچ عملى از
او پنهان نخواهد ماند.
و هاء در كلمه (لديه) به كلمه (قول) بر مىگردد يا به قائل باز
مىگردد.
از ابى امامة از پيامبر خدا 6 روايت شده است كه فرمودند: فرشته دست
چپ نسبت به مسلمانى كه گناه كرده است مدت شش ساعت قلم خود را بر مىدارد، اگر در
ظرف اين مدّت پشيمان شد و توبه كرد آن گناه را نمىنويسد، و گر نه يك گناه براى او
مىنويسد.
و در روايت ديگرى حضرت مىفرمايد: فرشته دست راستى نسبت به فرشته دست
چپ فرمانروا است، هر گاه مسلمان عمل نيكى انجام داد فرشته دست راست ده برابر در
نامهاش مىنويسد، و هر گاه عمل گناهى انجام داد و فرشته دست چپ خواست آن را به
حسابش بنويسد، فرشته دست راستى به او ميگويد:
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 256