(كُلٌّ) همه اين اقوام كه از آنان ياد شد.

(كَذَّبَ الرُّسُلَ) پيامبرانى را كه به سوى آنان مبعوث شده بودند تكذيب نموده نبوّت آنان را انكار نمودند.

(فَحَقَّ وَعِيدِ) يعنى: آن عذابى كه آنان را بدان وعده مى‌دادم بر ايشان واجب شد.

بنا بر اين در صورتى كه سرانجام كار ملّتهاى گذشته كه پيامبران را تكذيب مى‌نمودند هلاكت و نابودى است، شما هم اى اعراب در تكذيب رسولان و انكار پيامبريشان راه آنان پيموده‌ايد، و حالت شما نيز همانند آنان زيانكارى و هلاكت است.

آن گاه خداوند در پاسخ آنان كه مى‌گويند: (ذلك رجع بعيد) يعنى اين بازگشت بعيد به نظر مى‌رسد مى‌فرمايد:

(أَ فَعَيِينا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ) آيا آن گاه كه آنان را آفريديم در حالى كه چيزى نبودند ما از آفرينش آنان عاجز بوديم؟ پس چگونه از برانگيزاندن مجدّد و بازگشت دادن آنان عاجز خواهيم بود؟ و اين يك نوع به اقرار آوردن آنان است، زيرا آنان اعتراف نمودند كه خداوند آفريدگار آنان است و سپس منكر برانگيختن مجدّد شدند.

به هر كس كه از انجام كارى عاجز باشد مى‌گويند (عيى به)، آن گاه يادآور مى‌شود كه آنان از برانگيخته شدن پس از مرگ در شك هستند و مى‌فرمايد:

(بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ) يعنى: بلكه آنان نسبت به بازگشت مجدّد آفرينش در گمراهى و شك و ترديد هستند، و لبس مانع از درك معنى است، چون به منزله پرده است روى آن معنى، و جديد تازه پديد آمده را گويند.

(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ) منظور از انسان جنس بشر است يعنى فرزند