نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 199
مبادا با عدم آگاهى از حال مردى و مطيع بودن
و اسلامشان به مال و جان آنان لطمه وارد شود.
(فَتُصْبِحُوا عَلى ما فَعَلْتُمْ) تا
در اثر خطايى كه مرتكب شدهاند.
(نادِمِينَ) طورى پشيمان شوند كه ديگر
جبران آن ممكن نباشد.
يك استفاده فقهى:
اين آيه شريفه دلالت دارد بر اينكه خبر واحد موجب علم و عمل به آن
نميشود، زيرا معنى آنست كه اگر كسى براى شما خبرى آورد كه در امان نيستيد از اينكه
خودش دروغ باشد، در مورد آن خبر توقف كنيد، و اين علت در خبر كسى كه احتمال دروغ
دارد موجود است.
و بعضى هم بهمين آيه استدلال كردهاند بر وجوب عمل كردن بخبر واحد در
صورتى كه خبر دهنده عادل باشد، زيرا خداوند توقف نمودن در خبر فاسق را واجب فرموده
است، بنا بر اين دلالت دارد بر اينكه در خبرى كه شخص عادل بدهد درنگ و تحقيق واجب
نيست، و اين صحيح نيست، زيرا دليل خطاب بنظر ما و بيشتر محققين قابل اعتماد نيست.
(وَ اعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ) يعنى: از خدا بترسيد كه پيامبر را تكذيب كنيد يا اينكه در حضور او
سخن باطلى بگوئيد، زيرا خداوند عمل شما را به او خبر ميدهد و شما رسوا خواهيد شد.
و بعضى گفتهاند يعنى: از اينكه خداوند دروغگويى وليد را به پيامبر
اطلاع داد بدانيد كه رسول خدا در ميان شما است، و اين اطلاع يكى از معجزات او است.
(لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ) يعنى: اگر در بسيارى از موارد مطابق ميل شما عمل به گناه و هلاكت
خواهيد افتاد، و در اينجا بطور مجاز موافقت خداوند نسبت به خواستههاى مردم به
اطاعت تعبير شده است، چون ميدانيد
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 23 صفحه : 199