((إِنَّ هؤُلاءِ لَيَقُولُونَ إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولى‌)) يعنى: جز همين يك بار كه در دنيا مى‌ميريم چيز ديگرى در كار نيست، و ديگر پس از اين مردن زنده نخواهيم شد.

((وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ)) و ديگر، بازگشت و برانگيختن در كار نيست.

((فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ)) يعنى: اگر راست مى‌گوييد كه خداوند ميتواند مرده‌ها را زنده كند پدران ما را كه قبلا مرده‌اند زنده كنيد.

بعضى گفته‌اند كه اين سخن از ابو جهل بن هشام است كه به پيامبر ميگويد: اگر راست مى‌گويى قصىّ ابن كلاب جدّت را زنده كن، او مردى راستگو است تا وضعيّت پس از مرگ را از او بپرسيم.

و اين سخن را ابو جهل بدو جهت از روى نادانى گفته است:

1- زنده كردن مردگان بمنظور پاداش دادن است نه به جهت تكليف، و دنيا جاى پاداش نيست، و محلّ تكليف است، بنا بر اين مثل اين مى‌ماند كه گفته باشد اگر راست مى‌گويى كه مردگان براى پاداش دو باره زنده خواهند شد، پس آنان را براى تكليف بدنيا باز گردان.

2- زنده كردن مردگان در دنيا بخاطر مصالحى انجام ميگيرد، و با پيشنهاد مردم نيست، زيرا گاهى ممكن است پيشنهاد مردم موجب مفاسدى باشد.

و چون مشركين راه برهان را رها كرده، و راه شبهه و نادانى در پيش گرفتند، خداوند هم بمنظور اندرز دادن آنان تهديدشان نموده فرمود:

((أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ)) يعنى: آيا مشركين قريش داراى نعمت بيشترى بودند و مال و ثروت بيشترى داشتند، و از نظر قدرت و نيرو مهمتر بودند يا