نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 162
ستمگران هنگامى كه عذاب الهى را مشاهده
نمودند.
((يَقُولُونَ هَلْ إِلى مَرَدٍّ مِنْ سَبِيلٍ؟)) ميگويند: آيا راه بازگشتى بدنيا هست و آرزوى بازگشت بدنيا دارند.
((وَ تَراهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْها)) و
آنان را مىبينى كه پيش از ورود به جهنم آنان را بر جهنم عرضه ميدارند.
((خاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِيٍّ)) آنان را مىبينى كه در حال عرضه شدن بر آتش آرام و فروتن بوده، از
ذلتى كه دارند زير چشمى با ترس و لرز و دزدكى به جهنم مىنگرند، و اين معنى از حسن
و قتاده نقل شده است.
و ابن عباس و مجاهد گويند: «طرف خفى» يعنى: زير چشمى با ذلت نگرند.
و بعضى ديگر گفتهاند: با چشمى نيمه باز به دوزخ نگرند[1].
((وَ قالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا
أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ))
يعنى: هنگامى كه روز قيامت مؤمنين مشاهده نمودند چه عذاب دردناكى بر ستمگران نازل
ميشود، و آنان را از حور العين و نعمتهاى بهشتى بهرهاى نخواهد بود گويند براستى
كه زيانكار اين گروهند كه خويشتن را تباه ساختند و از استفاده از نعمتهاى بهشتى
محروم شدند، و زن و فرزند و خويشاوندان را نيز از دست دادند و از آنان هم فايدهاى
نمىبينند.
((أَلا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذابٍ مُقِيمٍ)) خداوند ميفرمايد: بهوش باشيد كه ستمگران در عذابى دائمى و زوال
ناپذير خواهند بود.
[1] در نسخه خطى اضافه دارد كه بخاطر ترس از جهنم با چشمى نيمه
باز بدان نگرند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 162