نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 159
44- و آنكه را خدا گمراه ساخت، بعد از خدا
سرپرستى نخواهد يافت، و خواهى ديد كه ستمگران همين كه روز قيامت عذاب الهى را
ببينند ميگويند: آيا راهى براى بازگشت هست؟.
45- و آنان را مىبينى هنگامى كه نزديك جهنمشان برند از ذلت بفروتنى
افتاده، با گوشه چشم نگاهى مخفيانه بجهنم اندازند، و مؤمنين گويند:
براستى كه زيانكاران اينانند كه در روز قيامت خودشان و خاندانشان را
تباه ساختهاند، آگاه باشيد كه ستمگران در عذابى هميشگى بسر خواهند برد.
اعراب آيات:
جمله(إِنَّ ذلِكَ لَمِنْ عَزْمِ
الْأُمُورِ) جواب قسمى است كه قوله:(وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ
غَفَرَ) بر آن دلالت دارد، همانگونه خداوند سبحان فرموده است(لَئِنْ أُخْرِجُوا لا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ).
و نيز گفته شده است كه جمله:(إِنَّ ذلِكَ
لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ) جملهاى است در موضع خبر
مبتدايى است كه عبارتست از:(لَمَنْ صَبَرَ وَ
غَفَرَ)، و تقديرش چنين است: «ان ذلك منه لمن عزم الأمور» و براى اجتناب از
طول سخن حذف اين مقدرات نيكو است.
و جمله «خاشعين» بنا بر حاليت از ضمير در «يعرضون» منصوب است.
و جمله «يعرضون» در موضع نصب است بنا بر اينكه حال باشد از ضمير در
«تراهم».
معنى آيات:
آن گاه خداوند از انتقام گيرنده ياد كرده ميفرمايد:
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 22 صفحه : 159