نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 167
در اين آيه، اين جمله (مانند آن كه قساوت
قلب داشته است) حذف شده و بر آن دلالت مىكند قول حق كه مىگويد:
(فَوَيْلٌ لِلْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ) (پس واى به سنگين دلان از ذكر خداوند) و آنان كسانى هستند كه با كفر
الفت گرفته و بر آن تعصب مىكنند و در نتيجه دلهايشان سخت شده و موعظه و ترهيب و
ترغيب در آنها اثر نمىگذارد و هنگام ذكر خداوند و قرائت قرآن رقت قلب پيدا نمىكنند.
(أُولئِكَ فِي ضَلالٍ) (ايشانند در گمراهى) و
اعراض از حق( مُبِينٍ) (آشكار) يعنى واضح و روشن.
(اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ)
(خداوند فرو فرستاد بهترين حديث را) كه قرآن باشد و بدين جهت قرآن را حديث گفته كه
كلام خداوند است و به كلام حديث گفته مىشود و لذا به كلام رسول خدا 6 حديث
مىگويند، و نيز به اين جهت حديث گويند كه چون بعد از همه كتب آسمانى بوده و حديث
مى- باشد، و بهترين حديث است چون داراى فصاحت بسيار و اعجاز بوده و شامل جميع ما
يحتاج مكلفان است كه عبارت باشد از: ادله توحيد و عدل و بيان احكام شرع و غير از
اينها از مواعظ و داستانهاى پيامبران و بيم و اميدها.
(كِتاباً مُتَشابِهاً) (كتاب متشابهى) كه بعضى بر
بعضى شباهت داشته و همديگر را تصديق مىكنند و در آن اختلاف و تناقضى نيست.
برخى گفتهاند: شبيه است به كتابهاى آسمانى پيش اگر چه از آنها
جامعتر و نافعتر و كاملتر است.
و نيز گفتهاند: آيات آن در حسن نظم و زيبايى الفاظ و رسايى معانى
شبيه يكديگرند.
(مَثانِيَ) (دو گانه) از اين جهت قرآن دو
گانه ناميده شده كه برخى از قصص، اخبار، احكام، و مواعظ آن دو مرتبه با بيانهاى
مختلف ذكر شده است و نيز اگر دو مرتبه خوانده شود بخاطر زيبائيش ملالت آور نيست.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 21 صفحه : 167