نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 443
(الَّذِي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ)
زنده ميكند آن را آن خدايى كه دفعه اوّل او را ايجاد كرد براى آنكه كسى كه قدرت بر
اختراع چيزى كه باقى ميماند دارد پس او بر اعاده و برگردانيدن آن قادرتر است بدون
ترديد.
(وَ هُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ) و
او بهر خلقتى داناست خواه خلقت اوّلى باشد و خواه برگردانيدن آن باشد پس داناى
بآنست پيش از آنكه آن را بيافريند كه وقتى آفريد چگونه خواهد بود و ميداند آن را
قبل از آنكه بر گردانيدش كه وقتى آن را برگردانيد چطور خواهد بود سپس افزود در
بيانش و خبر داد از صنعت و عمل كردن خود بچيزى كه خلقتش عجيبتر است و گفت:
(الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا
أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ) آن خدايى كه قرار داد براى
شما از درخت سبزه تازهاى كه خاموش كننده آتش است آتشى سوزنده قصد نموده از آن
درخت مرغ و عقار را كه اعراب بيابانى از آن آتش گيرانه و چخماق ميگيرند، پس بيان
فرمود كه كسى كه قدرت دارد، در درختى كه در نهايت ترى و تازگى است آتش سوزنده قرار
دهد با ضد بودن آتش با رطوبت كه هر وقت انسان احتياج بآتش پيدا كرد پارهاى از آن
را به پاره ديگرش بزند آتش از آن بيرون آمده و جرقه زند، قادر است نيز كه مرده را
برگرداند، و عرب ميگويد در هر درختى آتش است و مرغ و عفار شهرت و بزرگى پيدا كرد
بداشتن آتش، و كلبى گويد: هر درختى از آن آتش ظاهر شود جز درخت عنّاب.
سپس خداوند سبحان ياد كرد از خلقتش چيزى را كه از انسان بزرگتر است و
گفت:( أَ وَ لَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِقادِرٍ
عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ) اين استفهام معنايش تقرير
است يعنى آنكه قدرت دارد بر آفريدن آسمانها
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 443