(وَ لَهُمْ فِيها مَنافِعُ وَ مَشارِبُ‌) پس از منافع آن پوشيدن پوست و پشم و مو و كرك و خوردن گوشت آنها و سوار شدن بر پشت‌هاى آنها و غير اينها از انواع بسيارى كه در آنهاست و نوشيدن از شير و ماست آنها( أَ فَلا يَشْكُرُونَ‌) آيا خداى تعالى را سپاس نميكنيد بر اين نعمتها، سپس ياد نمود جهل- و نادانى كفّار را و گفت:

(وَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً) و از غير اللَّه خدايانى براى خود قرار دادند كه آنها را مى‌پرستيدند( لَعَلَّهُمْ يُنْصَرُونَ‌) يعنى تا شايد ايشان را يارى كند و عذاب خدا را از آنها دفع نمايند.( لا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ‌) يعنى اين خدايانى كه پرستيدند قدرت يارى كردن ايشان و دفاع از آنها را ندارند.

(وَ هُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ‌) جبائى گويد: يعنى البتّه اين خدايان بايشان در آتش حاضر شده‌اند براى آنكه هر حزب و گروهى با آنچه پرستيده‌اند از بتها در آتش‌اند، پس لشگرى نيست كه از ايشان سوختن را دفع كند و نيستند آن بتها قادر بر اينكه عذاب و شكنجه را از آنها برطرف كنند و اين چنانست كه خداوند سبحان فرموده:

(إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ‌)[1] شما و آنچه جز خدا ميپرستيديد هيزم و سوخت جهنّم هستيد.

و قتاده گويد: كفّار و بت پرستها لشگر بتهايند زيرا در دنيا و براى آنها خشمگين شده و اطراف آنها حاضر ميشدند يعنى براى بتها در دنيا غضب ميكردند و حال آنكه آنها سودى برايشان نداشتند و نه دفع شرّى از آنان مينمودند.

[1]- سوره انبياء آيه: 98.