و خدعه برسول خدا و باهل دين و مسلمين است، و مصدر، بصفت مصدر اضافه شده، و تقديرش و مكروا كمكر السيئ است و مكر كردند مكر بدى بدلالت قول خدا:

(وَ لا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ‌) يعنى نتيجه مكر بد برنميگردد مگر بكسى كه مكر نموده‌( فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ‌) يعنى پس آيا انتظار ندارند مگر روش خداى تعالى را در امّت‌هاى گذشته كه هلاكشان كند هر گاه تكذيب كردند پيامبران او را كه عذاب بر ايشان نازل شود و بلا بر ايشان بيايد بجهت پاداش و كيفر كفر و تكذيبشان، پس اگر انتظار چنين روزى را، دارند( فَلَنْ تَجِدَ) اى محمد هرگز نيابى‌( لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا) يعنى عادت و روش خدايى از عقوبت كسانى كه كفران نعمت او كرده و انكار خدايى او نموده تغيير و دگرگون نميشود( وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا) و هرگز براى روش خدا دگرگونى نخواهى يافت، پس تبديل گرديدن چيز است بر خلاف آنچه بوده.

(أَ وَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ‌) يعنى آيا اين كفّارى كه انكار هلاك شدن امتهاى گذشته را كردند در روزى زمين سير و گردش نميكنند( فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ‌) يعنى پس به بينيد چگونه خدا هلاك و نابود نمود، تكذيب كنندگان قبل از ايشان مانند قوم لوط و عاد و ثمود را، پس عبرت و پند بگيرند بسبب ايشان.

(وَ كانُوا) و بودند ايشان‌( أَشَدَّ مِنْهُمْ‌) سخت‌تر بودند از ايشان‌( قُوَّةً وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِنْ شَيْ‌ءٍ) يعنى با آنكه آنها نيرومندتر بودند نبود خدا كه چيزى از او فوت شود.