نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 354
ايجاب كرده صاحب را توخيم و صاب قوم، يعنى
صاحب قوم گفته: و اليوم فاشرب، فاليوم اشرب، بسكون باء گفته است، و ابو على در
اسكان همزه گويد در وصل اجراء كرده مجراى آن در وقف پس آن مثل قول شاعر است كه
گفته:
ببازل
وجناء او عيهل
و قول او
" مثل الحريق
و افق القصباء"
شاهد اين دو بيت حرف آخر عيّهل و قصباء است كه با وقف با تشديد آمده
و اضطرار شعرى چنين ايجاب كرده است، يعنى جايز است در وقف تشديد حرف آخر را با
سكون آن.
اعراب:
(أَنْ تَزُولا) مفعول له يعنى كراهة ان
تزولا يا (لئلا تزولا) (و استكبارا) مفعول له است و مكر السيئ معطوف عليه و جايز
است كه مصدر باشد بنا بر تقدير استكبروا استكبار فى الارض، و ممكن است كه نيز حال
باشد، يعنى مستكبرين فى الارض، و ممكن است كه بدل از نفورا باشد، يعنى آمدن نذير و
پيامبر نيفزود ايشان را مگر بلندى در روى زمين، من شيء فاعل يعجز و من هم زايد
است( (مِنْ دَابَّةٍ)) در محل نصب است براى آنكه
آن مفعول" ترك" (و من) نيز زايده است.
تفسير:
سپس خداوند سبحان خبر داد از بزرگى قدرت و وسعت ملكش و گفت:
(إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ) يعنى خدا نگه ميدارد آسمانها را بدون آنكه به بالا بسته و يا ستون و
استوانه و پايهاى در زيرش باشد و همين طور زمين را نگه ميدارد( أَنْ تَزُولا) تا آنكه نيفتند.
(وَ لَئِنْ زالَتا إِنْ أَمْسَكَهُما مِنْ أَحَدٍ) يعنى و اگر تقدير شده باشد كه از مراكز و مدار خود سقوط كند هيچكس
نيست كه بتواند آنها را نگه دارد و توان
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 354