نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 335
آنكه كتاب اطلاق ميشود و از آن جنس كتاب قصد
ميشود، و صحيح قول اوّلست براى آنكه ظاهر لفظ كتاب اطلاق نميشود مگر بر قرآن.
(الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا)
بكسانى كه اختيار كرديم و برگزيديم ايشان را از بندگانمان و معناى ارث منتهى شدن
حكم است بسوى ايشان و گردانيدن بآنان چنانچه فرمود:(
وَ تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوها)[1] و
بعضى گفتهاند: كه معنايش اورثناهم الايمان است يعنى بايشان ارث داديم بكتابهاى
گذشته زيرا ميراث انتقال چيزى از قومى بقوم ديگر است، و قول اوّل صحيحتر است
برگزيدگان از بندگان كيانند؟
علماء و مفسّرين اختلاف كردهاند در كسانى كه خداى تعالى ايشان را
برگزيده از بندگانش در آيه مذكوره.
جبائى گويد: مقصود پيامبران هستند كه خدا ايشان را به پيامبرى و نازل
كردن كتابهايش بايشان برگزيده است.
ابى مسلم گويد: ايشان برگزيدگان داخل در قول خدا( إِنَّ اللَّهَ- اصْطَفى آدَمَ) تا
قول او( وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ)
ميباشد[2] اراده كرده
بنى اسرائيل را، گويد، براى آنكه پيامبران كتب را ارث نميگذارند بلكه علمشان را
ارث مىگذارند.
ابن عباس گويد: ايشان امّت محمد 6 هستند كه خدا ارث داده به ايشان
هر كتابى را كه نازل نموده است.
و بعضى گفتهاند: ايشان علماء و دانشمندان امّت محمد 6 هستند براى
آنكه وارد شده در حديث