نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 297
و بعضى گفتهاند: محمد 6 را بدون يقين
بگمانشان متّهم ميكردند و ميگفتند او جادوگر است، و او شاعر و قافيه پرداز و او
ديوانه است، و خدا آن را قذف قرار داده (و يقذفون) گفته براى باطل بودن آن.
و بعضى گفتهاند: يعنى آنها امر آخرت را دور ميدانند و به پيروانشان
مى گويند: (هيهات هيهات لما توعدون) دور است دور است آنچه وعده ميدهند و اين مثل
چيزيست كه بياندازند در جايى كه دور است هدف آن.
(وَ حِيلَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ ما يَشْتَهُونَ) ابى مسلم گويد: و جدا و تفريق كنند بين ايشان و خواستههايشان بسبب
مرگى كه گريبانشان را بگيرد چنانچه گريبان امثالشان را گرفت.
بعضى گويند: خواسته ايشان توبه و ايمان يا بازگشت بدنياست و حال آنكه
منع از آن شدند، جبائى گويد خواسته و ايده ايشان نعمتهاى بهشتى است و برخى
گفتهاند: يعنى ممنوع ميشوند از هر چه بخواهند پس خداى تعالى در ايشان تنفّر و بى
ميلى ايجاد كند پس هيچ چيزى را درك نكنند مگر آنكه متالّم و ناراحت از آن شوند.
(كَما فُعِلَ بِأَشْياعِهِمْ مِنْ قَبْلُ)
چنانچه با امثال آنها هم از كفّار در جلوتر همين عمل شده بود.
بعضى گفتهاند: يعنى بكسانى كه موافق با عقيده ايشان بودند و اهل دين
و مرامشان از امّتهاى گذشته وقتى كه در موقع ديدن بلا و عذابى كه توبه كردند و
قبول نشد از ايشان.
ضحاك گويد: مقصود از اين آيه اصحاب فيل است كه وقتى خواستند كعبه را
خراب كنند.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 297