نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 270
اعراب:
(بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ) در
آن دو وجه گفتهاند:
1- اينكه مكر مبتداء و خبرش محذوف باشد يعنى (مكركم فى الليل و
النهار صددنا عن ذلك حين امرتمونا ان نكفر باللّه) مكر شما در شب و روز ما را
بازداشت از اين كار هنگامى كه امر كرديد ما را كه كافر بخدا شويم.
2- اينكه فاعل فعل محذوف باشد، تقديرش، بل صددنا مكركم فى الليل و
النهار، بلكه بازداشت ما را مكر شما در شب و روز، و عرب اضافه ميكند احداث و افعال
را بزمان بر سبيل و طريقت توسعه دادن و ميگويد صيام النهار و قيام الليل، و معنى
اينست كه روزه گرفتن در روز و برخاستن براى عبادت در شب، شاعر گويد:
لقد لمتنا يا ام غيلان فى السرى
و نمت و ما ليل المطى بنائم
هر آينه البته ما را اى خار مغيلان در رفتن شب با نيش خود سرزنش كردى
و خوابيدى و حال آنكه شب راه پيماينده خواب نيست.
شاهد در ليل المطى است كه آن را بخواب توصيف كرده، پس شب را توصيف
بخواب نمود و اين بر طريق قول تقواست كه مىگويى نهارك صائم و ليلك قائم، روز تو
روزه دار و شب تو بيدار و ايستاده است.
تفسير:
سپس خداوند سبحان حال ايشان را در قيامت بيان فرمود، پس حكايت كرد از
ايشان و گفت:
(وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا) و گفتند آنانى كه
كافر شدند و ايشان يهود بودند، و بعضى گفتهاند: ايشان مشركين عرب بودند و اين
صحيحتر است
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 20 صفحه : 270