اسماعيل! «هانى ابن»[1] يعنى سنگ بمن بده اسماعيل در جواب بعربى مى‌گفت «يا ابه هاك حجرا» يعنى اى پدر سنگ را بگير.

ضمناً از اين آيه اين نكته نيز استفاده ميشود كه پس از فراغت از عبادت «دعا» مطلوب و مندوب است چنان كه ابراهيم و فرزندش پس از انجام ساختمان كعبه دعا كردند و از خداوند پذيرش آن را درخواست نمودند.

داستان مهاجرت اسماعيل و هاجر

على بن ابراهيم بن هاشم از پدر خود و او از نضر بن سويد از هشام از حضرت صادق 7 روايت كرده است كه: براى ابراهيم 7 هنگامى كه در صحرايى از سرزمينهاى شام اقامت داشت فرزندى از هاجر متولد گرديد كه اسماعيل نام يافت.

ساره همسر ديگر ابراهيم 7 چون داراى فرزندى نبود از اين موضوع بشدت متأثر و ناراحت گرديد.

تقدير اين جمله اين است: «يقولون»( رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا) يعنى در حالى كه مى‌گفتند پروردگارا! از ما بپذير در قرائت عبد اللَّه بن مسعود است: «يقولون ربنا تقبل منّا» نظير حذف كلمه «يقولون» كه در اين مورد واقع گرديده است در قرآن كريم بسيار است مثل:(وَ الْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بابٍ سَلامٌ عَلَيْكُمْ‌)»[2] منظور اين است كه يقولون سلام عليكم و مثل‌( وَ الْمَلائِكَةُ باسِطُوا أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُوا أَنْفُسَكُمُ‌)[3]

[1] در نسخه مصححه اين كلمه بهمين صورت است ولى ظاهرا اشتباه است و در زبان عبرانى« ابن» بمعناى سنگ و« تن لى» بمعناى آن است كه بمن بده و منظور روايت اين است كه اسماعيل نخستين كسى از اولاد ابراهيم است كه زبان عربى را ياد گرفت و بآن تكلم كرد و اينموضوع باين جهت بود كه وى با اعراب« جرهم» كه بآنسرزمين آمدند معاشرت كرد( شعرانى)

[2] آيه 22- 23 سوره رعد يعنى« ملائكه از هر درى بر آنها وارد ميگردند و ميگويند سلام و تحيت بر شما باد».

[3] آيه 93 سوره انعام يعنى ملائكه براى قبض روح آنها دست بسوى آنها ميگشايند و ميگويند جان خود را از بدن بيرون كنيد