تفسير:

در اينجا خداوند براى تسلّى خاطر رسول اكرم حالات كفّار را در گذشته بيان ميكند.

(كانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً ...)- مردم يك گروه و يك ملت و بر آئين بودند.

در اينكه مردم در آغاز به چه آئينى بودند اختلاف شده است:

جمعى ميگويند بر «كفر» و اين معنا در يك نقل از ابن عباس و حسن نقل شده و «جبائى» نيز آن را اختيار كرده است.

اينان در اينكه اين كفر، چه زمانى بوده نيز با هم اختلاف دارند «حسن» ميگويد در فاصله زمانى بين آدم و نوح. بعضى ميگويند پس از نوح تا بعثت ابراهيم و پيامبران بعدى.

و بعضى ديگر معتقدند اين كفر، قبل از بعثت هر پيامبرى بوده ولى اين قول صحيح نيست زيرا خداوند بيشتر پيغمبران را براى مردم مؤمن و گرويده ميفرستاد.

سؤال:

با اينكه ممكن نيست از طرف خدا، زمين از وجود حجت بر مردم خالى بماند چگونه ميتوان گفت كه تمام مردم كافر بودند؟

پاسخ:

ممكن است گفت فردى و يا افرادى مؤمن و هدايت يافته و حجت الهى در آن زمانها موجود بوده‌اند ولى چون كم بودند و قدرت نداشتند نميتوانستند دين خود را ظاهر نمايند و چون اكثريت و غلبه با كفار بوده آنان بحساب نيامده‌اند.

در تفسير(أُمَّةً واحِدَةً) جمعى ميگويند مراد اينست كه تمام مردم بر دين حق بودند اين قول از «قتاده» و «مجاهد» و «عكرمه» و «ضحاك» و در نقل ديگرى از «ابن عباس» نقل شده است.

اين دسته در اينكه اين دين حق در چه زمان بوده اقوالى دارند از اينقرار: