نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 2 صفحه : 205
(كفاره) برگردانده و معنا كردهاند كه بر
كسانى كه توانايى فديه دارند ...
در اينكه منظور از:(الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ) چه كسانى هستند سه قول بيان شده است.
1- منظور همه مردماند كه در آغاز مخيّر بودند بين روزه و يا فديه
ولى اين حكم نسخ شد.
2- اين حكم تخيير درباره زنان باردار و يا شيرده و پير مردان بود و
سپس زنان باردار و بچه شيرده از اين حكم استثناء شده و پيران باقى ماندند (حسن-
عطا).
3- مقصود كسانىاند كه نخست قدرت روزه گرفتن داشته و سپس عاجز
شدهاند بنا بر اين در آيه نسخ و تغيير حكمى پيش نيامده است (سدى).
از حضرت امام صادق 7 نقل شده كه مراد كسانىاند كه اول
توانايى بروزه گرفتن داشته و بعد، در اثر پيرى و يا مرض تشنگى و نظائر آن ناتوان
گشتهاند و واجب است كه آنان براى هر روزى يك «مد»[1]
طعام بدهند.
على بن ابراهيم از امام صادق 7 نقل كرده كه حضرت فرمود:
مراد از «(الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ)
اينست كه شخصى كه در ماه رمضان بواسطه مرض روزه خود را خورده و سپس خوب شده است
ولى تا ماه رمضان ديگر قضاى آن را بجا نياورده است در اين صورت بايد روزه آن روزها
را بگيرد و نيز براى هر روز يك «مدّ» غذا بدهد.
(فِدْيَةٌ طَعامُ مِسْكِينٍ ...)-
درباره مقدار «فديه» اختلاف شده است اهل عراق گفتهاند براى يك روز نصف صاع است[2] شافعى معتقد است كه براى هر يك روز
يك «مد» است.
بعقيده ما كسى كه قدرت دارد بايد براى هر روز دو «مد» بدهد و چنانچه
قدرت ندارد يك «مد» كافى است.