طبرى نيز گفته:- اگر اين آيه در باره مشركين عرب باشد- ارتباطى با آيات گذشته كه در مقام نكوهش اهل كتاب بود پيدا نمى‌كند و اگر منظور نصارى و بيت- المقدس باشد ارتباط كاملًا ثابت است.

و پاسخ او اين است كه در آيه گذشته‌(كَذلِكَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ) سخن از غير اهل كتاب نيز بميان آمده- و اختصاصى بآنان ندارد-.

و همين احتمال سوّم- مطابق روايتى كه ذكر شد- نزديكتر است زيرا كه بطور كلّى آيات در مقام نكوهش است گاهى توبيخ متوجه يهود و گاهى متوجه نصارى و گاهى متوجّه بندگان بتها و مشركين.

تفسير

(وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ ...)- و چه كسى ستمكارتر است از كسى كه باز ميدارد مساجد خدا را كه در آن نام خدا يادآورى شود يعنى جلوگيرى ميكند كه در مساجد خدا نام خدا ذكر شود و نميگذارد در آنها نماز جماعت بپاى شود و پرستش خدا صورت گيرد.

و در صورتى كه منظور از(مَساجِدَ اللَّهِ) خصوص بيت المقدس و يا كعبه باشد علّت جمع‌آوردن آن يكى از دو وجه است:

1- منظور از مساجد مواضع سجود باشد و از اينرو در مسجد بزرگ نسبت بهر موضعى عنوان مسجد گفته ميشود و بتمام آن نيز اطلاق ميگردد.

2- داخل ميشود در اين لفظ(مَساجِدَ اللَّهِ) مساجدى كه مسلمانها براى نماز تأسيس نمودند.

از زيد بن على از پدرانش از على 7 روايت شده كه منظور از(مَساجِدَ اللَّهِ) تمام روى زمين است زيرا كه پيامبر خدا فرمود:

تمام زمين براى من مسجد و خاك آن طهور قرار داده شد.

و سعى فى خرابها ...- و در خراب كردن آنها- مساجد- كوشش نمايد.

و منظور از تخريب بيرون كردن مؤمنين است از آنها هنگام هجرت.