[سوره البقرة (2): آيه 182]

(فَمَنْ خافَ مِنْ مُوصٍ جَنَفاً أَوْ إِثْماً فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (182))

[ترجمه‌]

كسى كه بترسد كه موصى در وصيت خود لغزش و خطايى پيدا كرده يا مرتكب گناهى شده آن را اصلاح كند و برفع اختلاف ميان ورثه و افراد كه براى آنها وصيت شده است بپردازد بر او گناهى نيست خداوند آمرزنده گناهان و در حق همه مهربان است.

شرح لغات:

جنف: ميل كردن از حق بسوى باطل مى‌گويند و تفاوت آن با حيف اين است كه مخصوص قضاوت است ولى «جنف» به جور در مطلق امور گفته ميشود.

تفسير

چون در آيه قبل خداوند كسى را كه در وصيّت تغيير بدهد مورد تهديد قرار داد در اين آيه اين مطلب را بيان كرد كه اين تهديد متوجه تنها كسانى است كه «وصيّت صحيح و حق» را تغيير بدهند و امّا كسى كه وصيّت باطل را تغيير داده و بصورت حق و صحيح درآورد تهديدى بر او متوجه نيست بلكه نيكوكار است و فرموده:

(فَمَنْ خافَ ...)- كسى كه بترسد بعضى گفته‌اند معناى «خوف» در اينجا «علم» است يعنى كسى كه بداند و باين مناسبت بعلم «خوف» اطلاق شده است كه خوف گاهى با علم توأم است مثلًا گاهى مراد كسى كه ميگويد «اخاف ان يقع امر كذا» اين است كه «اعلم وقوع امر كذا» يعنى وقوع فلان امر را ميدانم از اين قبيل است گفتار خداوند( وَ أَنْذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخافُونَ أَنْ يُحْشَرُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ‌)[1] يعنى باين قرآن كسانى را كه ميدانند در پيشگاه خداوندشان حضور خواهند يافت بترسان و الا( أَنْ يَخافا أَلَّا يُقِيما حُدُودَ اللَّهِ‌)[2] يعنى مگر اينكه شوهر و زن بدانند كه نخواهند توانست حدود و حقوق الهى را اقامه كنند.

[1] آيه 51 سوره انعام.

[2] آيه 229 سوره بقره.