قرائت:

فليعلمن اللَّه: (على) (ع) آن را به ياء مضمومه و لام دوم را مكسوره (فليعلمن اللَّه الذين صدقوا) خوانده و همچنين (و ليعلمن الكاذبين) را قرائت نموده است- و بنا بر اين ترجمه‌اش چنين خواهد بود كه تا خدا معلوم گرداند براى آنان كى راست گفته و معلوم كند دروغگويان را- و نيز همين قرائت از «جعفر بن محمد، و محمد بن عبد اللَّه بن حسن» روايت شده و زهرى نيز در (و ليعلمن الكاذبين) با آنان موافقت نموده است و ليعلمن الكاذبين: اين جمله و ليعلمن المنافقين نيز قرائت شده.

دليل:

آنكه به ياء مضمومه و لام مكسوره قرائت نموده دليلش آنست كه مقصود آنكه خداوند معلوم گرداند براى مردم چگونه هستند- و راستگويان از دروغگو جدا شود- و بنا بر اين مفعول اول فعل حذف شده، چنان كه خداوند فرموده: (هر ملتى را در قيامت بوسيله امامشان ميخوانيم) و نيز فرموده: (شناخته ميشوند گنه كاران در قيامت بسيمايشان) و باز فرموده: (محشور ميسازيم گنه كاران را در آن روز كبود چشم).

و ممكن است از قبيل (ثوب معلم و فارس معلم) يعنى پيراهن نشانه‌دار و جنگجويى كه بر خود علامتى نهاده، و بنا بر اين معنى (ليعلمن) آشكارا ساختن است و بالنتيجه به معنى اول بازگشت مى‌نمايد كه مفعول اول حذف گرديده بود.

و ممكن است مفعول دوم را محذوف قرار داده و ترجمه‌اش چنين باشد كه تا بدانند راستگويان پاداش راستى و دروغگويان جزاى نادرستى خود را.

اعراب:

(أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا): (زجاج) گويد: (ان) اولى محلا منصوب و اسم براى (حسب) واقع شده و (ان) دومى از دو جهت منصوب بوده كه بهترين آنها منصوب‌