گروهى را كه نيامد ايشان را بيم دهنده‌اى (پيامبرى) پيش از تو، شايد ايشان رهبرى شوند.

خدا است آنكه آفريده آسمانها و زمين و آنچه را كه در بين آنها بوده در شش روز سپس استوار شد بر عرش، نيست شما را جز او ياور و نه شفاعتگرى پس چرا پند نميگيريد. سامان مى‌بخشد كار را از آسمان تا زمين (و همه بدست قدرت او است) سپس بالا ميرود بسويش در يك روز كه اندازه‌اش هزار سال است از آنچه مى‌شمريد.

اعراب:

(تَنْزِيلُ الْكِتابِ‌): خبر براى مبتداء محذوف و تقديرش «هذا تنزيل» است و ممكن است خود او مبتداء و جمله «لا ريب» خبرش باشد.

و بنا بقول اول جمله‌(لا رَيْبَ فِيهِ) در محل نصب و حال بوده و يا آنكه در محل رفع است تا خبر بعد از خبر قرار گيرد.

(مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌): دو احتمال گذشته در اين جمله نيز وجود دارد.

(أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ‌): «ام» استفهام جديد بوده و تقديرش «بل أ يقولون» است.

(مِنْ رَبِّكَ‌): ممكن است متعلق به «الحق» بوده و در تقدير «هو الذى حق من ربك» باشد و ممكن است در محل نصب و حال باشد و در تقدير «كائنا من ربك» بوده و عامل در حال هم لفظ «الحق» و صاحب حال ضميرى است كه مقدر و پنهان در او مى‌باشد.

لتنذر: لام متعلق است بآنچه كه جمله‌(ما لَكُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ) باو متعلق خواهد شد- يعنى ثبت- كه در تقدير «ما ولى ثبت لكم» ميباشد و «من» دومى زايده و «من دونه» محلا منصوب و حال براى متعلق لام (لكم) خواهد بود.

مقصود:

(الم‌): در اول سوره بقره تفسيرش گذشت.

(تَنْزِيلُ الْكِتابِ‌): اين آيات فرود فرستادن آن كتاب آسمانى است كه بشما وعده داده شده بود.

(لا رَيْبَ فِيهِ‌): شكى در آن نيست كه از عالم غيب بوحى آمده.

(مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌): از جانب پروردگار جهانيان است.