پيروى كنيم آنچه را كه يافتيم بر آن پدران خويش را، آيا و اگر چه كه شيطان ميخواند ايشان را بسوى عذاب سوزان. و آنكه تسليم كند رفتارش را بسوى خدا و او باشد نيكوكار پس حتماً پناه جسته بدستاويزى استوار و بسوى خدا (و در نزدش) فرجام كارهاست. و آنكه كفر ورزيده، اندوه‌گينت نسازد كفرش، بسوى ما بازگشت آنها بوده پس آگاه‌شان مينمائيم بآنچه انجام دادند البته خدا داناست به راز سينه‌ها. بهره‌مندشان سازيم اندكى از مال دنيا سپس ناگزيرشان مينمائيم به عذابى سخت. و اگر بپرسى از ايشان كى آفريد آسمانها و زمين را گويند خدا، بگو ستايش براى خداست بلكه اكثر ايشان نميدانند.

مقصود:

بعد از آنكه خداوند از كسانى كه در باره خدا و توحيدش مجادله و دشمنى ميكنند بى آنكه دانشى داشته باشند و بى آنكه بياد نعمت‌هاى خدا افتاده و حقيقتاً باو ايمان بياورند، خواسته در باره انحرافشان مطلبى تذكر دهد، پس فرموده:

(وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ‌): و اگر گفته شود بآنان كه پيروى كنيد آنچه را كه خداوند فرستاده بر پيامبرش محمد 6 و قرآن و احكام نجات- بخش اسلام.

(قالُوا بَلْ نَتَّبِعُ ما وَجَدْنا عَلَيْهِ آباءَنا): گويند بلكه پيروى كنيم آنچه را كه پدران خود را بر آن يافتيم، و در اين جمله آنان نكوهش شده چون اعمالشان بر سبيل تقليد كوركورانه است. و سپس خداوند رفتارشان را رد كرده چنين ميفرمايد:

(أَ وَ لَوْ كانَ الشَّيْطانُ يَدْعُوهُمْ‌): آيا و اگر چه شيطان آنان را دعوت كند با تقليد پدران و كفر آنها.

(إِلى‌ عَذابِ السَّعِيرِ): به عذاب سوزنده آتش- پس بايد بروند. از اينكه همزه استفهام بروى واو در آمده براى انكار است و جواب «لو» محذوف بوده و تقديرش «ا و لو كان الشيطان يدعوهم الى عذاب السعير لا تبعوهم» است يعنى شيطان آنان را دعوت مى‌كند كه تقليد كوركورانه از روش پدران بت پرست نموده و از برنامه‌هاى پيامبران‌