از اين بيان شد.

(هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌): راهنما و نعمتى براى آنان كه اطاعت- پروردگار نموده و بوظائف انسانى عمل مينمايند- و گفته شده مقصود يكتاپرستان‌اند و بعضى گويند مراد كسانى هستند كه كارهاى شايسته انجام ميدهند، سپس آنان را خداوند بجمله ذيل توصيف فرموده:

(الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ): آنان كه نماز را بپاى داشته و زكاة- حقوق فقراء- را تأديه مينمايند.

(وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ‌): و ايشان بروز باز پسين- قيامت- يقين دارند.

(أُولئِكَ عَلى‌ هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌): ايشان بر هدايتى از پروردگار خويش بوده و آنان رستگار خواهند بود.

سپس خداوند دسته ديگرى از مردم را چنين توصيف فرموده:

(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ‌): و از مردم كسانى هستند كه مى‌خرند كلام بيهوده را- و بدنبال او رفته و افكار خود و دگران را بآن مشغول مى‌سازند- اكثر مفسرين بر آنند كه مقصود از لهو الحديث در اينجا غنا يعنى موسيقى و آوازه خوانى مى‌باشد چنان كه از «ابن عباس و ابن مسعود و دگران» همين تفسير آمده و از امام باقر و امام صادق و حضرت رضا : نيز در اين باب روايت آمده كه تغنى از جمله لهو الحديث و كلام بيهوده است.

و از امام صادق (ع) روايت آمده كه فرمود مقصود طعن زدن بحقايق و استهزاء به آن است كه بعضى از مردم جاهل بآن مشغولند- چنان كه ابو جهل و همفكرانش اقدام بآن نموده زيرا ابو جهل بمردم قريش ميگفت كه آيا من زقوم‌اى كه همنشين تان (محمد، ص)، شما را از آن ميترساند بشما ندهم و نخورانم، سپس دستور داد كره و خرما براى آنان حاضر نمودند و مى‌گفت اين زقوم‌اى كه شما را از آن ميترساند.

سپس حضرت فرمود از اقسام طعن به حق تغنى و آوازه است.

و بنا بر اين هر چه كه انسان را از راه خدا و اطاعت او باز ميدارد داخل در