نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 19 صفحه : 161
و ممكن است «غير» در اينجا بمعنى «لا» يعنى
نفى باشد. و بنا بر هر دو صورت «باء» متعلق به «خلق» مىباشد و ممكن است كه «باء»
بمعنى حال براى «السماوات» و يا آنكه متعلق به «ترون» بوده و جمله حال براى «خلق»
گردد و در تقدير «خلق السماوات مرئية بغير عمد» خواهد بود.
(أَنْ تَمِيدَ): در محل نصب و مفعول له
ميباشد و تقدير چنين است «حذر أن تميد» و يا «كراهة ان تميد».
شأن نزول:
(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ): اين آيه درباره «نضر» نازل شده و او فرزند حرث او فرزند علقمه او
فرزند كلده او فرزند عبد الدار او فرزند قصى بن كلاب ميباشد، و چنان كه «كلبى»
گفته او بسوى مملكت فارس مسافرت مينمود و اخبار عجم و حكايات آنان را ميگرفت و پس
از مراجعت به مكه براى قريش بيان ميكرد و ميگفت محمد 6 براى شما اخبار قوم عاد و
ثمود را ميگويد و من حكايت رستم و اسفنديار و اكاسره عجم را گويم و با اين ترتيب
مردم را بدور خود جمع نموده و از شنيدن آيات قرآن باز مىداشت.
اما «ابن عباس» گويد: اين آيه در باره شخصى نازل شد كه كنيزى را خريده
تا برايش آوازهخوانى و تغنى كند. و همين نظر را حديث پيامبر 6 تأييد مىكند كه
فرمود «تعليم تغنى حرام و نيز فروش و پولهايى كه از آن بدست ميآيد حرام است و در
قرآن شريف هم فرموده( وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي) ... و سوگند بخداوندى كه جان من در دست او است، هيچ انسانى صداى خود
را به آوازهخوانى بلند نكند مگر آنكه دو شيطان در كنارش قرار گرفته دو پاهاى خود
را به سينه و پشت او مىكوبند تا زمانى كه ساكت شود».
مقصود:
(الم): تفسيرش در اول سوره بقره گذشت.
(تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ):
اينست آيتهاى كتاب استوار و تفسيرش پيش
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 19 صفحه : 161