لغت:

ايكة: جايى كه درختان انبوه و گشتن داشته باشد. بدون تاء جمع است.

مخسر: زيان رساننده:

جبلة: طبيعت شى‌ء. شاعر گويد:

مرگ بزرگترين حادثه‌اى است كه بر طبيعت خلائق مرور ميكند.

مقصود:

اكنون در باره شعيب مى‌فرمايد:

(كَذَّبَ أَصْحابُ الْأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ‌): مردم مدين رسولان را تكذيب كردند. اين معنى از ابن عباس است.

قتاده گويد: اصحاب ايكه مردم مدين نيستند و خداوند شعيب را بسوى دو امت فرستاده است.

(إِذْ قالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَ لا تَتَّقُونَ‌): شعيب بديشان گفت: آيا تقوى پيشه نميكنيد؟

در اينجا شعيب را برادر آن قوم معرفى نميكند. زيرا آنها با شعيب نسبتى نداشتند. زيرا شعيب از اهالى مدين است. و هنگامى كه در باره مردم مدين سخن گفته، مى‌گويد(وَ إِلى‌ مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً) (و بسوى مردم مدين برادرشان شعيب را فرستاديم: اعراف 75).

(إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ‌ ... رَبِّ الْعالَمِينَ‌): قبلا تفسير شده است.

علت اينكه دعوت انبياء را بيك عبارت ذكر كرده، اين است كه ميخواهد بگويد: حق يكى است و همه انبياء برنامه واحدى داشته‌اند. آنها بمردم ميگفتند:

تقوى پيشه كنيد و از گناهان اجتناب كنيد و در عبادت خدا و طاعت رسولان اخلاص داشته باشيد و بدانيد كه پيامبران در ميان بندگان، امين خدايند و هيچيك از آنها بر رسالت خود حق گرفتن اجرت ندارند. زيرا اخذ اجرت، مردم را از اطاعت ايشان متنفر مى‌سازد.