طرد: دور كردن.

رجم: سنگسار كردن.

انتهاء: بازگشتن.

فتح: حكم.

فلك: كشتى. مفرد و جمع اين كلمه يكسان است.

مشحون: پر.

اعراب:

(ما عِلْمِي‌): «ما» حرف نفى «علمى» مبتدا(بِما كانُوا يَعْمَلُونَ) جار و مجرور و خبر و متعلق بمحذوف.

مقصود:

اكنون به شرح داستان نوح پرداخته، مى‌فرمايد:

(كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ‌): قوم نوح رسولان را تكذيب كردند. بديهى است كه اگر كسى يكى از انبياء را تكذيب كند، همه آنها را تكذيب كرده است.

زيرا هر پيامبرى كه از جانب خدا بيايد مردم را امر ميكند كه همه انبياء را تصديق كنند. امام باقر (ع) مى‌فرمايد: منظور از رسولان نوح و پيامبرانى است كه ميان نوح و آدم بودند.

(إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَ لا تَتَّقُونَ‌): نوح كه برادر نسبى آنها بود نه برادر دينى، به آنها گفت: چرا با تكذيب من از عذاب خداوند نميپرهيزيد؟

(إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ‌): من رسولى هستم كه ميان شما و خدا امينم و خيانت نميكنم.

(فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ‌): باطاعت و عبادت خويش از خدا بپرهيزيد و مرا در ايمان و توحيد مطيع باشيد.

(وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ‌ إِلَّا عَلى‌ رَبِّ الْعالَمِينَ‌): من در برابر دعوتم بتوحيد از شما مزدى نميخواهم. مزد من بر آن خداوندى است كه همه‌