نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 195
(ذلِكَ بِما قَدَّمَتْ يَداكَ)
(حج 10) كه مقصود اين است كه آنچه مىبينى بواسطه كارهايى است كه در زندگى دنيا
انجام دادهاى.
كلمه جناح را برخى بمعنى دست و برخى بمعنى بازو گرفتهاند. بعيد نيست
كه «جناح» به معنى بازو باشد و همانطورى كه گاهى بازو بجاى خود شخص بكار رفته است،
مثل:(سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ)
(بزودى بازويت را [يعنى خودت را] به برادرت تقويت مىكنم: قصص 35) در اينجا هم
جناح بمعنى خود شخص بكار رفته است.
در عين حال ممكن است جناح به معنى دست باشد و همانطورى كه گاهى منظور
از «يد» (دست) «يدان» (دو دست) است، منظور از جناح هم دو جناح يعنى دو دست
مىباشد.
برخى گفتهاند: وقتى عصا را انداخت و عصا مار شد، دو دست خود را مثل
كسى كه پناهگاهى مىجويد، گشود و بهمين جهت به او گفته شد دستت را به سينهات
بچسبان و بعبارت ديگر، يعنى دستهايت را از خوف مار نگشاى. زيرا تو از ضرر آن ايمن
هستى.
ممكن است مقصود اين باشد كه: آرام باش و نترس. زيرا كسى كه دچار ترس
ميشود، دستهاى خود را مانند بال مىگشايد و گويى ميخواهد پرواز كند. از اينرو برخى
گفتهاند: يعنى پر و بال ترس را جمع كن و آرام باش.
برخى گفتهاند: يعنى چون درخشندگى دست ترا مىترساند به سينه بچسبان
تا آرامش پيدا كنى[1].
(فَذانِكَ بُرْهانانِ مِنْ رَبِّكَ):
دست و عصا دو حجتند از جانب خداوند بر نبوت و رسالت تو.
[1]- بنظر مىرسد كه همين معنى بهتر باشد. زيرا اين جمله پس از
اين دستور كه دستت را داخل گريبانت كن تا نورانى و سفيد گردد، آمده و على هذا ممكن
است ديدن دست نورانى و سفيد، موسى را ترسانده باشد، هم چنان كه ديدن منظره اژدها
شدن عصا او را ترسانيد. همانطورى كه براى رفع ترسش از اژدها به او دستور داده شد
كه برگرد و نترس، براى رفع ترسش از سفيدى و درخشندگى دست به او گفته ميشود كه دستت
را به سينهات بچسبان.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 18 صفحه : 195